Kıbrıs'taki Türk Sanat Müziği, Anavatanda icra edilen Türk Sanat Müziği'nden hiçbir fark taşımamaktadır. T.S.M. Kıbrıs'ta herhangi bir yapısal farklılık göstermeden icra edilmektedir. Türk Sanat Müziği, zengin bir tarihe ve derin bir kültürel mirasa sahip olan geleneksel bir Türk müzik türüdür. Türk Sanat Müziği, şarkı söyleme, makam sistemleri, enstrümantal kompozisyonlar ve özgün bir repertuarıyla bilinir.

Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği, Anavatandaki icra biçimine bağlı kalarak sunulmaktadır. Bu müzik türü, Kıbrıs Türk halkının kültürel kimliğini yansıtan bir öneme sahiptir ve genellikle özel etkinliklerde, düğünlerde, festivallerde ve konserlerde icra edilir.

Kıbrıs'taki Türk Sanat Müziği sanatçıları, Türkiye'deki sanatçılarla aynı eğitimi alır ve aynı müzikal teknikleri kullanır. Bu müzik türünün icrasında kullanılan enstrümanlar, vokal teknikler ve repertuar, Kıbrıs ve Anavatan arasında birbirine benzerlik gösterir. Böylece, Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği icra edilirken, Anavatandaki icra biçimi ve kalitesi korunmaktadır.

Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği, Kıbrıs Türk toplumunun kültürel kimliğinin bir parçasıdır ve bu müziği sevenler için önemli bir sanat formudur. İcra edilen eserler genellikle duygusal bir derinliğe sahiptir ve dinleyicilere estetik bir deneyim sunar.

20. yüzyılın başlarına kadar, Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği ile ilgili doğrudan bağlantılı pek çok belgenin bulunmamasıyla birlikte, bu dönemlerde müziğin icra edildiği kurumların var olduğu bilinmektedir. Kıbrıs'ın müzikal geçmişi ve tarihi konusunda yapılan araştırmalar, Türk Sanat Müziği'nin adanın kültürel dokusunda önemli bir yer tuttuğunu ortaya koymaktadır.

Belgelerin eksikliğine rağmen, sözlü gelenekler, aile hikayeleri ve yerel kaynaklardan elde edilen bilgiler, Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği'nin varlığını ve icra edildiği kurumların mevcudiyetini göstermektedir. Özellikle Kıbrıs Türk toplumunun sosyal ve kültürel etkinliklerinde müziğin önemli bir rol oynadığı bilinmektedir.

Lefkoşa'da bulunan Mevlevihane'nin keşfi ve mevlevihanelerde icra edilen dini müziğin çoğunun Türk Sanat Müziği'nin yapısal özelliklerine sahip olması, Kıbrıs'ta yüzyıllardan beri Türk Sanat Müziği'ne de yer verildiği ihtimalini güçlendirmektedir. Mevlevilik, İslam tasavvuf geleneğinde önemli bir yer tutan ve semah dönerek Allah'a yönelmeyi simgeleyen bir tarikat olarak bilinir.

Mevlevilikte icra edilen dini müzik, sema ayinlerinde kullanılan enstrümanlar ve vokal tekniklerin yanı sıra makam sistemleri ve kompozisyon özellikleri bakımından da Türk Sanat Müziği'ne benzerlik gösterir. Mevlevihane, dervişlerin sema ritüellerini gerçekleştirdiği bir mekan olup, bu ritüellerde icra edilen müzikler, özgün bir repertuara sahiptir.

Mevlevihane'nin Lefkoşa'da bulunması, Kıbrıs'ta Mevlevilik geleneğinin uzun bir geçmişi olduğunu ve bu dönemlerde Türk Sanat Müziği'nin etkisini taşıyan müzikal icraların gerçekleştiğini düşündürmektedir. Mevlevihaneler, İslam dini ve Türk kültürüyle yakından ilişkilidir ve bu mekanlarda icra edilen müzik, genellikle dini temaslarla birlikte estetik ve duygusal bir deneyim sunar.

Kıbrıs'taki Mevlevihane'nin varlığı, Türk Sanat Müziği'nin Kıbrıs'taki müzikal kimlik ve kültürel mirasa olan katkısını gösterirken, aynı zamanda bu müziğin adada uzun bir geçmişi olduğunu da göstermektedir. Mevlevihane'nin icra ettiği müzik, Türk Sanat Müziği'nin yapısal özelliklerini taşımasıyla, Kıbrıs'ta yüzyıllardan beri Türk Sanat Müziği'nin var olduğuna ve icra edildiğine dair güçlü bir olasılık sunmaktadır.

Türkiye'de kurulan ilk T.S.M. kurumlarından biri, 1924 yılında İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda kurulan Türk Musiki Cemiyeti'dir. Bu cemiyet, Türk sanat müziğinin korunması, yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi amacıyla faaliyetlerde bulunmuştur. Aynı dönemde, İstanbul Darülbedayi-i Osmani Tiyatrosu bünyesinde de T.S.M. sınıfı açılmış ve bu sayede birçok yetenekli sanatçı yetişmiştir.

T.S.M.'nin yaygınlaşması ve tanınması için büyük bir adım da 1936 yılında İstanbul Radyosu'nun kurulmasıyla atılmıştır. Radyonun kurulmasıyla birlikte, Türk sanat müziği eserleri halka daha kolay ulaşmaya başlamış ve geniş kitlelere duyurulmuştur. Radyo, aynı zamanda birçok T.S.M. sanatçısına da seslendirme imkanı sağlamış ve onların tanınmasına büyük katkıda bulunmuştur.

Türkiye'den çeşitli korolar, solistler ve şarkıcılar da belirli dönemlerde Kıbrıs'a gelerek etkinlikler düzenlemişlerdir. Bu etkinlikler, T.S.M.'nin Kıbrıs'ta da tanınmasına ve sevilmesine katkıda bulunmuştur. Türk sanat müziği sanatçıları, Kıbrıs'ta konserler vermiş, festival ve etkinliklere katılmış ve böylece T.S.M.'nin yayılmasına katkı sağlamışlardır.

T.S.M., kurumlaşma çalışmalarıyla birlikte Türk müziği içerisinde önemli bir yer edinmiş ve bu alanda yetenekli sanatçılar yetiştirilmiştir. Kurulan kurumlar, T.S.M.'nin öğretilmesi, icrası ve korunması konusunda önemli bir rol oynamıştır. Günümüzde de T.S.M. alanında birçok müzik okulu, konservatuvar ve dernek bulunmaktadır ve bu kurumlar Türk sanat müziğinin geleceğini güvence altına almayı hedeflemektedir. Zaman zaman Türkiye'den buraya konser vermek için birçok sanatçı gelirdi. Bu anılardan biri, benim küçükken M. Nurettin Selçuk'un buraya gelmesiydi. O zamanlar Larnaka'da yaşıyorduk, o yıllara gidiyorum şimdi.

M. Nurettin Selçuk, Türk müziğinin önemli isimlerinden biriydi. Kendisi hem güçlü bir sesiyle hem de yorumuyla büyük beğeni topluyordu. İşte o an, onu sahnede dinleyebilmek için heyecanla beklemiştim. Konser günü geldiğinde, Larnaka'nın en büyük konser salonlarından biri olan bir mekânda toplanmıştık. Salon dolup taşıyordu, herkes M. Nurettin Selçuk'u dinlemek için sabırsızlanıyordu. Sahneye çıktığında alkışlarla karşılandı ve kendine has güler yüzüyle seyircileri selamladı.

M. Nurettin Selçuk, klasik Türk müziğinin sevilen eserlerini seslendirmeye başladı. O muhteşem sesiyle salonu doldurdu, her bir notanın içinde duygusunu hissettirdi. Şarkılarının her biri, dinleyicileri derinden etkiledi. O an, herkesin gözlerinde müziğin büyüsünü görebiliyordum. Konser boyunca M. Nurettin Selçuk, birbirinden güzel eserlere yer verdi. Hem sevilen Türk sanat müziği şarkıları hem de halk müziği parçalarıyla dinleyicileri büyüledi. Salonun atmosferi, müziğin akışıyla birleşerek unutulmaz bir deneyim sunuyordu. Konser sonunda herkes ayağa kalkarak M. Nurettin Selçuk'a büyük bir alkışla teşekkür etti. O da teşekkürlerini kabul ederek seyircileri selamladı. Unutulmaz bir gece yaşamıştık ve M. Nurettin Selçuk'un bu kıymetli anısı uzun süre kalbimizde yaşayacaktı.

Zaman zaman Türkiye'den gelen sanatçılarla yapılan bu konserler, bizim için kültürel bir zenginlikti. Bu deneyimler sayesinde farklı müzik türlerini tanıma fırsatı buluyor, Türk sanatçıların performanslarını yakından takip ediyorduk. M. Nurettin Selçuk'un unutulmaz konseri de bu anılardan biriydi ve benim için özel bir yerde duruyor. 1928 yılında Darül Bedayi'nin turnuvasına Kıbrıs'ı da dahil etmesi, adada büyük bir heyecan ve ilgi yarattı. Bu durum, sonraki yıllarda da devam etti ve sadece son birkaç yılda kesintiye uğramış olsa da, diğer yıllarda sürdürüldü. Özellikle "Muhlis'in Çocukları" adlı tiyatro topluluğunun, Fikriye, Kemani Sadi ve Münir Nurettin gibi ünlü sanatçıların ara sıra Kıbrıs'a uğrayarak temsiller ve konserler vermesi, adadaki sahne hayatına olan ilgiyi ve rağbeti artırdı.

Darül Bedayi, dönemin önemli tiyatro kurumlarından biriydi ve turnuvalarıyla dikkat çekiyordu. 1928'de gerçekleştirilen turnuva, Kıbrıs'ı da kapsayan geniş bir katılımla düzenlendi. Bu, Kıbrıs'taki tiyatro severler için büyük bir fırsat oldu ve adada büyük bir heyecan uyandırdı.

Aynı dönemde "Muhlis'in Çocukları" adlı tiyatro topluluğu da Kıbrıs'a gelmeye başladı. Bu topluluk, ünlü sanatçılar Fikriye, Kemani Sadi ve Münir Nurettin gibi isimleri bünyesinde barındırıyordu. Onlar da ara sıra Kıbrıs'a uğrayarak temsiller ve konserler verdi. Bu gösteriler, Kıbrıslı seyircilerin büyük ilgisini çekti ve adada sahne sanatlarına olan talebi artırdı.

Bu dönemde Kıbrıs'ta sahne hayatı büyük bir rağbet görüyordu. İnsanlar tiyatro ve konserlere ilgi gösteriyor, sanatçıların performanslarını izlemek için salonlar dolup taşıyordu. Darül Bedayi'nin ve "Muhlis'in Çocukları" topluluğunun Kıbrıs'a getirdiği sanatsal etkinlikler, adada kültürel bir canlılık ve hareketlilik yarattı.

Ancak, belirtmek gerekir ki, son birkaç yılda bu etkinliklerde bir kesinti yaşanmış olsa da, bu dönemdeki Kıbrıs'ta sahne hayatının büyük bir ilgi ve rağbet uyandırdığı gerçeği değişmez. Bu dönemde gerçekleşen temsiller ve konserler, Kıbrıs'ta kültürel bir çeşitlilik ve sanatseverler için unutulmaz deneyimler sunmuştur. Türkiye'nin 0 dönemlerde Kıbrıs'a sanatçı göndererek müzik faaliyetlerinin yapılmasını sağlaması, Kıbrıs halkının bu alandaki ilgisini artırmıştır. Ancak, Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği alanında profesyonel anlamda yapılan beste çalışmaları sınırlı kalmıştır ve bu nedenle kalıcı eserlere pek rastlanmamıştır.

Türkiye'den gelen sanatçıların Kıbrıs'a yapmış olduğu ziyaretler, Kıbrıslı müzikseverlerin Türk sanat müziğiyle tanışmasını ve bu müziğe ilgi duymasını sağlamıştır. Konserler ve temsiller, Kıbrıs'ta müzikseverler arasında heyecan ve merak uyandırmıştır. Ancak, Kıbrıs'ta müzik faaliyetleri genellikle bu ziyaretlerle sınırlı kalmış ve profesyonel anlamda bestecilik çalışmaları yapılmamıştır.

Bu durum, kalıcı eserlerin Kıbrıs'ta pek rastlanmamasına yol açmıştır. Türk Sanat Müziği alanında özgün ve etkileyici eserlerin Kıbrıs'ta üretilmemesi, müzik tarihinde bir boşluk oluşturmuştur. Kıbrıs'ın Türk sanat müziği repertuvarına katkıda bulunacak bestelerin eksikliği, müzikseverlerin bu alanda daha sınırlı bir seçeneğe sahip olmasına neden olmuştur.

Ancak, bu durum Kıbrıs'ın müzik sahnesinde tamamen kalıcı eserlerin olmadığı anlamına gelmez. Kıbrıs'ta da Türk sanat müziği ile ilgilenen amatör müzisyenler ve besteciler bulunmuştur. Onlar, kendi çaplarında beste çalışmaları yapmış ve yerel düzeyde müzik etkinliklerine katkıda bulunmuşlardır. Ancak, genel olarak söylemek gerekirse, Kıbrıs'ta Türk Sanat Müziği alanında profesyonel anlamda yapılan ve kalıcı etki bırakan eserlerin sayısı sınırlı kalmıştır.

Bu dönemde Kıbrıs'ta müzik alanında yetenekli bestecilerin bulunduğu söylenebilir, ancak bu bestecilerin genellikle profesyonel bir altyapıya sahip olmadıkları bilinmektedir. Bestecilik faaliyetleri, daha çok kişisel ilgi ve hobiler doğrultusunda gerçekleştirilmiş, genellikle amatör ruhla icra edilmiştir

Kıbrıs'ta bu dönemde bestecilik alanında yapılan çalışmalara örnek olarak, yerel etkinlikler ve topluluklar için besteler yapılması gösterilebilir. Özellikle Kıbrıs'ta halk müziği ve folklorik müzik türlerinde bestelerin yapıldığı ve bu şekilde yerel müzikal kimliğin güçlendirildiği bilinmektedir.

Ancak, bu çalışmaların profesyonel anlamda kabul gördüğü ve geniş kitlelere ulaştığı söylenemez. Kıbrıs'ta bestecilik faaliyetlerinin sınırlı olması, müzikal üretimin genellikle amatör seviyede kaldığını gösterir. Bu nedenle, bu dönemdeki bestecilik çalışmalarının kalıcı bir etki bırakmadığı ve genel olarak sınırlı bir çevrede tanındığı söylenebilir.