SİRTOLAR - MENDİL OYUNLARI

Sirtolar, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin önemli oyun havası türleri arasında yer almaktadır. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki, Kıbrıs'ta sirtolar genellikle "Mendil oyunu" adı altında oynanmaktadır.

Türkiye'de çalınan ve oynanan sirtoların değişik ölçü ve karakterde olmasına rağmen, Kıbrıs Türkleri ve Rumları tarafından çalınıp oynanan sirtolar hep 2/4'lük ölçü içerisindedirler. Bu ölçü, sirtoların karakteristik özelliklerinden biridir ve diğer oyun havalarından farklılık gösterir.

Sirtolar, genellikle orta hızda, neşeli ve erkekçe bir karakter gösterirler. Bu oyun havaları, özellikle düğün, bayram ve diğer özel etkinliklerde icra edilir. Sirtoların icrasında, genellikle müzik aletleri olarak klarnet, ud, darbuka, zil ve keman gibi enstrümanlar kullanılır.

Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin zengin kültürel mirasına katkı sağlayan sirtolar, özellikle Kıbrıs adasında yaşayan insanların kültürel kimliğinin bir parçasını oluşturmaktadır. Bu oyun havaları, Kıbrıs'ta yaşayan insanların müzik ve dans kültürüne olan sevgisini yansıtmaktadır.

Sirtolar, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin önemli oyun havası türleri arasında yer almaktadır. Sirtolar, genellikle düğün, bayram ve diğer özel etkinliklerde icra edilir ve özellikle Kıbrıs adasında yaşayan insanların kültürel kimliğinin bir parçasını oluşturmaktadır.

Sirtoların diğer oyun havalarından farklı özellikleri bulunmaktadır. Örneğin, düğünlerde karşılamaların hemen ardından, birinci karşılamanın veya çiftetellinin başlangıcında görülen taksim, sirtolarda görülmemektedir. Bunun yerine, sirtoların orta bölümlerinde taksim yapılmaktadır. Bu taksimler, genellikle müzisyenlerin enstrümanlarını dinleyicilere tanıtmak ve dansçıların ritme uyum sağlamasına yardımcı olmak amacıyla yapılmaktadır.

Bazı sirtolarda girişinde veya orta bölümlerinde marş ritmi veren bir ritm kalıbı bulunmaktadır. Bu ritm kalıbı, sirtoların karakteristik özelliklerinden biridir ve diğer oyun havalarından farklılık gösterir. Sirtoların icrasında, genellikle müzik aletleri olarak klarnet, ud, darbuka, zil ve keman gibi enstrümanlar kullanılır.

Sirtoların çalınması ve oynanması, Kıbrıs adasında yaşayan insanların müzik ve dans kültürüne olan sevgisini yansıtmaktadır. Bu oyun havaları, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin zengin kültürel mirasına katkı sağlamaktadır ve Kıbrıs adasının kültürel kimliğinin bir parçasını oluşturmaktadır.

Mendil oyunu olarak bilinen sirtolar, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin önemli oyun havası türleri arasında yer almaktadır. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki, bu oyun havasının Şehir (Bolidigo) Sirtosu olarak bilinen bir sirtodan türediği düşünülmektedir. Kaynak kişilerin hemen hemen hepsi, Mendil oyunu olarak çalınan ezginin Şehir Sirtosu olduğunu belirtmişlerdir.

Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin diğer oyun havalarından farklı olarak, sirtoların girişinde taksim bulunmaz ve orta bölümlerinde taksim yapılır. Genellikle orta hızda, neşeli ve erkekçe bir karakter gösterirler.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde 19. yüzyılın sonlarında sirtolar da moda olmuştur ve besteciler çeşitli sirtolar yazmıştır. Kıbrıs'ta yaygın olarak çalınan Aziziye Sirtosu, Osmanlı Padişahlarından Sultan Abdülaziz tarafından yazılmıştır ve Kıbrıs Türkleri ve Rumları tarafından da hemen hemen aynı biçimde ve aynı isimle çalınmaktadır.

Kaynak kişilerin ve Kıbrıs Rumlarının çaldığı Aziziye Sirtosu, Kıbrıs Türklerinin çaldığından farklı bir şekilde orijinal nota uygun olarak çalınmaktadır. Bu farklılık, sirtoların çeşitli makamlarda çalınabilmesinden kaynaklanmaktadır.

Sirtolar, Kıbrıs adasında yaşayan insanların müzik ve dans kültürüne olan sevgisini yansıtmaktadır ve Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin zengin kültürel mirasına önemli bir katkı sağlamaktadır.

Sirtolar, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin önemli oyun havası türleri arasında yer almaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda, toplam dokuz adet sirtodan bahsedildiği belirtilmektedir.
Videolara kaydedilen sirtolar (Mendil Oyunları) şöyle sıralanmaktadır:

1. Şehir Sirtosu - Bolidigo Sirtosu
2. Aziziye Sirtosu
3. İskele Sirtosu - Skalyadigo Sirtosu
4. Karagözlü Sirtosu - Suriye Sirtosu
5. Kma Sirtosu - Bu sırto Kıbrıslı Rumlar tarafından çalınmamaktadır.
6. Sirto I - Bu sırto Kıbrıslı Rumlar tarafından Karagözlü Sirtosu olarak çalınmaktadır.
7. Sirto 2 - Bu sırto Kıbrıslı Rumlar tarafından Laterna Sirtosu olarak çalınmamaktadır.
8. Sirto 3 - Bu sırto Kıbrıslı Rumlar tarafından Balıkçı Güzeli olarak çalınmaktadır.
9. Sirto Kozan - Bu sırto Kıbrıslı Rumlar tarafından çalınmamaktadır.

Sirtoların çeşitli adları ve çalınma şekilleri, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin zenginliğini ve çeşitliliğini yansıtmaktadır. Bu oyun havaları, Kıbrıs adasında yaşayan insanların müzik ve dans kültürüne olan sevgisini yansıtmakta ve Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin kültürel mirasına önemli bir katkı sağlamaktadır.

Kaynak kişilerin çoğunun, Şehir Sirtosunu Rumca adıyla "Bolidigo Sirto" olarak bildikleri ve İskele Sirtosunu "Skalyadigo Sirto" olarak tanıdıkları belirtilmektedir. Bunun yanı sıra, sirtoların isimlerinin çoğunlukla hatırlanamadığı ifade edilmektedir.

Ancak, konuşulan birçok çalgıcının bu sirtoları çaldığı ve oyuncuların da bu sirtolarla oynadıkları ifade edilmektedir. Bu durum, sirtoların Kıbrıs adasındaki müzik ve dans kültüründe önemli bir yer işgal ettiğini ve sıklıkla icra edildiğini göstermektedir.

Sirtolar, Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin zenginliğini ve çeşitliliğini yansıtmaktadır. Genellikle düğün, bayram ve diğer özel etkinliklerde çalınan sirtolar, Kıbrıs adasında yaşayan insanların müzik ve dans kültürüne olan sevgisini yansıtmakta ve Kıbrıs Türk Halk Müziği'nin kültürel mirasına önemli bir katkı sağlamaktadır


TVplas Production
Copyright © 2022 All rights reserved.